Avrupa Birliği (AB) Coğrafi işaret belgesi ile kuru kayısı üretiminde pazarın lideri olan Malatya'da üretici girdi masraflarının geçen yıla oranla iki kat artmasına rağmen fiyatların düşmesi karşısında mağdur oldu. Bu yıl açıklanan 107 bin ton kuru kayısı rekoltesinin de fiyatları geri çektiğini belirten sektör temsilcilerinin tek umudu ise Toprak Mahsulleri Ofisi'nin biran önce kayısı da taban fiyat açıklamasında. Raf fiyatları ile tarladaki fiyatlar arasında 3 kat farkın oluştuğu kayısı da üretici şimdiden karar kara düşünmeye başladı. Ürünün ağaçtan toplanarak kurutulmasına kadar zorlu bir sürecin olduğu bahçede en büyük girdi kalemlerinden biri de işçi maliyetleri. Her yaz sezon başlayınca başka illerden kente gelen mevsimlik işçilerin ücretlerini ödemek için mahsulünü satmak zorunda kalan üretici, fiyatların düşük olması ile zararına satış yapmak zorunda kalıyor. İlaç ve diğer girdilerin de birikmesi ile elde avuçta ne varsa satıp borçlarını ödeyen kayısı üreticinin umudu ise fiyatlara müdahale edilmesi talebindedir.
Bugünlerde siyasilerin Toprak Mahsulleri Ofisi ile görüşmesi üreticileri birazda olsa ümitlendiriyor. Yeşilyurt Ziraat Odası Başkanı Doğan Solmaz, 6 Şubat'ta yaşanan asrın felaketi sonrası 2 yıldır üreticinin mağdur olduğunu söyledi. Geçen sezon kayısıda ortaya çıkan manolya hastalığı bu yıl da fiyatların yarı yarıya düşmesinin üreticiyi sıkıntıya soktuğunu anlatan Solmaz, “Bu yılda kayısıda rekoltenin yüksek olması, ürünü 100 TL'ye kadar düşürdü. Tüm girdi maliyetleri enflasyon oranında artarken geçen yıl 220 TL bandına olan kayısı ne hikmetse ne hikmetse 100 TL'ye kadar düştü. Çiftçi şuan maliyetinin altında ürün vermek zorunda kalıyor. Çiftçi bu işten elini çektiği zaman tarlasına gitmediği zaman üretim durur. Maalesef kendi bindiğimiz dalı kesiyoruz” şeklinde konuştu.
Yıllık 500 milyon dolar ihracat getirisi olan bir üründe çiftçinin mağdur edildiğini ifade eden Başkan Solmaz, “Maalesef herkesin eli çiftçinin cebinde, kayısıyı yok pahasına alıyorlar. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin biran önce fiyatlara müdahale açısından ürün alması gerekiyor” dedi.
Solmaz, birçok bölgeden üreticinin ürünlerini satarak destek olan Tarım Kredi Kooperatifleri Marketlerde Malatya kayısısının satılmadığını ifade ederek, bu duruma da tepkisini dile getirdi.
Yeşilyurt İlçesine bağlı Çayırköy Mahallesi'nde kayısı üreticiliği yapan Baki Özdemir de tüm ürünlere yüzde 100 zam yapılmasına rağmen kayısı da fiyatların yüzde 100 geri çekildiğini belirterek, “Her şeye bu kadar zam yapılmasına rağmen kayısı da fiyat geçen seneye göre yarıya düştü. Devletimizden buna el atmasını istiyoruz. Çiftçimizin kalkınması için bu müdahalenin olması lazım. Kayısımız stratejik bir ürün ama üreticiler olarak perişanız. Kayısı ağaçları kesilmeye başlanırsa üretim durur” şeklinde konuştu.
Bir diğer kayısı üreticisi Paşa Özdemir de bu yıl bahçesinde alacağı 10 ton kayının ortalama 7 tonunu işçi maliyetine vereceğini söyleyerek, “25 işçi var, nasıl ödeyeceğiz paralarını. Bittik biz, yazık günah üreticiye. Bıktık sandık artık ağaçlarımızı kesip bırakacağız, gücümüz yetmiyor ardık. Bu yıl sırf 120 bin TL ilaç parası verdim. İçinin günlüğü 800 TL, mecbur dalda çürümemesi için toplayacağız” diye konuştu.
Üreticiler de Tarım Kredi Kooperatifleri marketlerinde kayısının satılmadığını belirterek her ürüne destek verilmesine rağmen Malatya çiftçisinin yanında olunmamasına tepki gösterdi.
Çiftçinin ürününü pazara getirip sattığı eski şire pazarında da durum farklı değil. Binbir zorluklarla ürettikleri kayısıları pazara getiren üretici burada 100 TL ile 120 TL arasında ürününü satıyor. Benzer şikayetlerin yükseldiği pazarda tüccar ise fiyatların düşmesinin nedeninin bu yıl rekoltenin yüksek olması. Geçen sezondan da kayısının kaldığını belirten kayısı tüccarları fiyatların TMO'nun alım fiyatı açıklaması ile yükselebileceğini de dile getirdi.
KAYNAK: İHA
