Dünya Kayısı Başkenti olarak nitelendirilen Malatya’da yetiştirilen, Avrupa Birliği (AB) tescil belgeli olan kayısıda fiyatlarının yükselmesiyle üneticilerin kayısı fidelerine gösterdiği talep de arttı.
Malatya'da fide yetiştirip satan Emrah Ede, kayısı fidelerini 25 TL’den satışa sunduklarını ifade ederek, geçen yıla göre maliyetlerin arttığını ancak kayısının değerlenmesiyle emeklerinin karşılığını aldıklarını belirtti. Ede, kayısı fiyatlarının yükselmesiyle Malatya’da çiftçilerin kayısı fidanlarına yoğun talebi olduğunu belirterek, “ Kayısının para etmesiyle kayısı bahçesi sahipleri bahçelerine kayısı fidanı ekmeye ağırlık verdiler. Malatya’da olsun, Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesi, Elazığ’ın Baskil İlçesi olsun Kayısı fidanı dikimi arttı. Kayısı vazgeçilmezimiz bizim. Olmazsa olmazımız. Bizim çiftçilerimizin çeşitlendirme yapsalar daha iyi olacak. Sırf kayısıya bağlı kalmak iyi bir şey değil aslında. Bu sene Kayısı tomurcukları yandı. Bir senesi boşa geçiyor. Ama biraz badem bahçesi olsa biraz ceviz bahçesi, dut bahçesi, şeftali, erik bahçesi olsa yerine göre daha iyi olur. Alternatif ürün yapsak iyi olur. Çiftçi beşinci aydan ürün kaldırmaya başlar. Bahara kadar çeşitli ürünleri satar. En azından kayısı yansa da tutmasa da emeğinin çıkarmış olur boş kalmamış olur. En azından bankalara, tarım krediye borçlanmamış olur” dedi.
Ede, Malatya’da kayısı fidelerinden sonra badem ve ceviz fidelerinde yoğunluk olduğunu belirterek, “ Kayısıdan sonra en fazla bademe yoğunluk var. Ondan sonra ceviz bahçelerde ekilmeye başlandı. Dut bahçeleri var kurutmalık dut çok güzel oluyor. Yurt dışına gidiyor. Bizim bölgeye has Şam şeftalisi var. Alternatif olabilir. İki çeşit erik çeşitlerimiz var. Ayva var masrafsız toplam 5-6 TL’den aşağı düşmüyor. Yanma olayı da fazla olmuyor geç çiçek açtığı için. Ürün de geç oluyor ama ekmek ayvası, eşme ayvası. Çeşitlendirmek daha iyi aslında” şeklinde konuştu.
Bahçelere kayısı ağacı ile birlikte masrafı az ve gelir getirecek alternatif meyvelerin de ekilmesini gerektiğine değinen Ede, “ Kayısı yandı üreticinin bir senesi boşa gitti. Ama kayısısı yandığı zaman cevizi olur, bademi olur, dutu olur. Yani adam 500-600 bin tane kayısı dikeceğine işçiye vereceğine çeşitlendirme yaparsa. Bu ürünler de değişik zamanlarda çıktığı için kendi aile fertleriyle yapabilir. En azından bir yandan kayısı yaparlar, arkasından cevizini, bademini toplarlar. Fazla bir işçiliği yok bunların. Dutun altına mesela file seriyorlar. Direk temas yok. Dut olgunlaştıkça dökülüyor kuruyor. Sadece filenin üzerindeki dutu toplayıp kaldıracaklar. Aşırı işçilik de yok masraf da yok. Masrafsız, doğal organik. Ürünleri çeşitlendirseler, biraz daha bilinçli tarım yapsalar iyi olur. Tarım İl Müdürlüğümüz biraz daha köylüleri bilinçlendirse daha iyi olur” diye konuştu.
Fide fiyatlarının 25 TL ile başladığını ancak fırsatçılık yapıp yüksek fiyat uygulayanların olduğunu vurgulayan Ede, “ Fiyatlar şuan 25 TL ile başladı. 25 TL ile devam ediyoruz. Fırsatçılık yapan arkadaşlarımız var duyuyoruz. Hacı Hali ile Çatalca da biraz yoğunluk oldu. O ürünleri 35- 40 TL’ye satıyorlar. Biz de öyle bir şey yok. 25 ile başladık 25 ile devam ediyoruz. Meyve ve kayısı çeşitlerimiz 25 TL dut, kayısı, ceviz, elma, armut, kiraz. Bademi 20 TL’ye satıyoruz. Maliyetler arttı 3 katına çıktı ama yine buna şükür. Emeğimizin karşılığını alıyoruz. Sıkıntı yoktur” dedi.
Fideleri toprağa zamanında ekince iyi verim alınabileceğinin altını çizen Ede, “ İyi bir ekim sezonu 11’inci ayın 15 ile 12’nci ayın 15’i arası sonbahar bu sezonu kaçırırsan Şubat’ın 15-20’sinde başlar ekim sezonu Mart 15- 20’ye kadar devam eder. En güzel sezon bu günler. Sonbaharda dikilin fidan daha iyi olur. Sonbaharda havalar iyi gitti mi ilkbahara kadar fidan çalışıyor toprağın altında kökleniyor, kendini tutuyor. İlkbaharda havanın açmasıyla, toprağın ısınmasından itibaren ağaç kendini kıştan hazırladığı için ilkbahar da daha atak çalışıyor. İçi yaş gibi sayılıyor ve hızlı gelişiyor” ifadelerini kullandı.
KAYNAK: İHA